بیماری هیرشپرونگ (Hirschsprung) یک اختلال نادر ولی جدی است که سیستم گوارشی نوزادان و کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری به دلیل فقدان سلول‌های عصبی در بخش‌هایی از روده بزرگ (کولون) رخ می‌دهد که این امر باعث مشکلات جدی در حرکت طبیعی محتویات روده می‌شود. عدم تشخیص و درمان به موقع این بیماری می‌تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد.
علت بیماری هیرشپرونگ
بیماری هیرشپرونگ از نقص در سلول‌های عصبی گوارشی به وجود می‌آید. به‌طور طبیعی، این سلول‌ها که مسئول کنترل حرکت عضلات روده هستند، از مغز تا انتهای دستگاه گوارش رشد می‌کنند. اما در افراد مبتلا به هیرشپرونگ، این سلول‌ها در بخش‌هایی از روده بزرگ وجود ندارند و همین موضوع سبب می‌شود که آن قسمت از روده نتواند به درستی محتویات خود را به سمت جلو حرکت دهد.
علائم بیماری هیرشپرونگ
علائم این بیماری می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، اما برخی از نشانه‌های شایع عبارتند از:
– عدم دفع مدفوع نوزاد در ۴۸ ساعت اول بعد از تولد
– استفراغ مکرر
– نفخ شکم
– یبوست یا اسهال مزمن
– ناتوانی در رشد کافی و سوءتغذیه
عوارض بیماری
بیماری هیرشپرونگ اگر به موقع تشخیص داده نشود، می‌تواند عوارض خطرناکی ایجاد کند. از جمله:
انسداد روده: به دلیل تجمع مدفوع و مواد در روده، ممکن است انسداد جدی رخ دهد.
انتروکولیت: یکی از جدی‌ترین عوارض این بیماری، التهاب روده است که می‌تواند به عفونت شدید و حتی مرگ منجر شود.
سوءتغذیه: به دلیل مشکلات در دفع و جذب مواد غذایی، کودک مبتلا ممکن است دچار سوءتغذیه شود.
روش‌های تشخیص
تشخیص بیماری هیرشپرونگ معمولاً از طریق روش‌های زیر انجام می‌شود:
بیوپسی روده: نمونه‌برداری از دیواره روده برای بررسی وجود یا عدم وجود سلول‌های عصبی.
اشعه ایکس با باریوم: روشی که در آن با استفاده از ماده حاجب، حرکت و شکل روده بررسی می‌شود.
مانومتری مقعدی: این آزمایش فشار داخل روده را اندازه‌گیری می‌کند تا مشخص شود آیا عضلات به درستی عمل می‌کنند یا خیر.
روش‌های درمان
تنها راه درمان قطعی بیماری هیرشپرونگ جراحی است. در این روش، بخشی از روده که سلول‌های عصبی ندارد برداشته می‌شود و قسمت سالم روده به هم متصل می‌شود. اگرچه عمل جراحی معمولاً موفقیت‌آمیز است، اما برخی از کودکان ممکن است پس از جراحی مشکلاتی مانند یبوست یا اسهال را تجربه کنند.
نتیجه‌گیری
بیماری هیرشپرونگ یک اختلال جدی ولی قابل درمان است. با توجه به عوارض بالقوه خطرناک این بیماری، تشخیص زودهنگام و اقدام به درمان ضروری است. خانواده‌ها باید در صورت مشاهده هر یک از علائم این بیماری در نوزادان و کودکان خود، فوراً به پزشک مراجعه کنند تا از بروز عوارض خطرناک پیشگیری شود.